Son Osmanlı Hahambaşısının Mektupları Alyans'tan Lozan'a

"Yer, bizdeki tarih el kitaplarının o bitmez tükenmez Doğu sorununa ayrılmış bölümlerinde adı 'hasta adam' -ama o yalnızca 'hasta adam' değildi- olarak geçen bir imparatorluğun merkezi; İstanbul. "Ve"...1914 öncesinde, Avrupa'da siyasal bir denge kurmaya çalışan altı imparatorluk arasında, geniş bir toprak bütünlüğü üstünde kurulmuş ve bir ölçüde hırgürsüz bir örgülenmeye sahip altı, yedi yüzyıllık bir Avrasya modeli"sergileyen Osmanlı İmparatorluğu. "Zaman, Fransızların, halkların hak ilkesine dayalı ulusdevlet modelinin Avrupa'daki büyük imparatorlukların başını ağrıttığı XX. yy'ın başları."Kişi; "Sona eren bir imparatorluğun son hahambaşısı; Türklerin ve Yahudilerin ayrıcalıklı arabulucusu, diplomat ve politikacı, levanten ştadlan; ne gerçekten saray Yahudisi, ne gerçekten devlet Yahudisi. Bütünleşme çabalarıyla Batı'nın çağrısı arasında sallanan ve bir geçiş dönemi yaşayan Yahudiliğin simgesi... Hayim Nahum veya diplomatların en hahamı ve hahamların en
diplomatı.