Şebinkarahisar Kazası Nüfus Defteri (1251 - 1835)

Nüfus sayımları, bir toplumu meydana getiren fertlerin sayı, cinsiyet, yaş, meslek, dil, din ve öğrenim durumlarını ortaya koyar. Bu yüzden toplumların sosyolojik, ekonomik ve tarihî yönlerini araştırmak, sosyal tarihlerini yazmak için çalışma yapacak olanlar açısından oldukça önemlidir. Osmanlı Devleti'nde ilk genel nüfus sayımı 1246 (1831) tarihinde II. Mahmud zamanında yapılmıştır. Osmanlı Devleti bu sayımla iki amaç gütmüştür: Birincisi; Müslim ve gayrimüslim nüfusu ortaya çıkararak; II. Mahmud döneminde Yeniçeri Ocağının kaldırılması üzerine (15-16 Haziran 1826) yeni bir ordu kurulması için ülke dahilindeki aktif Müslüman erkek gücünü tespit edebilmektir. İkincisi; cizye alabileceği gayrimüslim nüfusu belirleyebilmek Bu çalışmada Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde Nüfus defterleri kataloğunda bulunan 1060 numaralı 1835 tarihli Karahisar-ı Şarkî Müslim Nüfus Defteri kullanılmıştır. Defter 119 sayfa olup Karahisar-ı Şarkî'nin merkez mahallelerindeki Müslüman nüfus kayıtlarını içermektedir. Ancak çalışmanın giriş kısmında kaza merkezinin nüfus yapısını ortaya koymak için 1064 numaralı Karahisar-i Şarkî Gayrimüslim Nüfus Defteri'nden de faydalanılmıştır. Çalışmamızın amacı Şebinkarahisarlıların, 180 yıl önceki ailevi durumlarını görmelerini sağlamaktır. Bu nedenle çalışmamızın ana kısmını defterin günümüz harflerine çeviri bölümü oluşturmaktadır.