İstanbul Külliyatı 5 Cumhuriyet Dönemi İstanbul İstatistikleri 5. Seçim. (1950 - 1995)

Ülke coğrafyasının yaklaşık % 1'ine, nüfusunun da % 13'üne sahip olan İstanbul ilimizin ülke içinde ayrı bir önemi bulunmaktadır. Bu önemi; iktisadi, sosyal, kültürel ve siyasi yapısındaki nisbi avantaj ve farklılıklarından kaynaklanmaktadır. İstanbul'un sahip olduğu avantajları, cazibe merkezi haline gelmesine ve nüfusunun çok hızlı bir şekilde artmasına neden olmuştur. Son yıllarda, nüfusu her sene orta büyüklükteki bir şehir kadar artan İstanbul'un siyasi kimliğinin ülke geneline göre farklı bir yapı arzetmesi de kaçınılmaz olmaktadır. İstanbul'un siyasal açıdan ülke içindeki konumuna bakıldığında, ülke geneliyle zaman zaman benzer, zaman zaman da farklı bir yapı ortaya koyduğu, hatta bu benzeşme ve farklılıkların ilçeler için de geçerli olduğunu söylemek mümkündür. Bu çalışmada İstanbul'un siyasi yapısı; milletvekili, cumhuriyet senatosu, mahalli seçimler ve Anayasa halkoylamaları sonuçları itibariyle ele alınmaktadır. Bu anlamda İstanbul'un siyasi yapısı ana hatlarıyla aşağıdaki gibi özetlenmiştir. İstanbul'daki seçmenlerin ülke içindeki oranları, artan nüfusuna paralel olarak, sürekli artış göstermiştir. Nitekim ülke genelindeki milletvekili seçimlerinde seçmenlerin 1950'de %8'ine sahip olan İstanbul'un payı 1995 yılındaki seçimde %15'e yükselmiştir. Seçime katılma oranları gerek 1980 öncesinde, gerekse 1980 sonrasında ülke geneline göre İstanbul'da daha düşüktür. 1950 ve 1961 yılları arasında yapılan seçimlerdeki ciddi mücadele DP ile CHP arasında, 1961 ve 1979 arasında ise AP ile CHP arasında geçmiştir. 1980 sonrası milletvekili seçimlerinde dikkat çeken önemli bir nokta, ANAP oy oranının sürekli olarak düşme, RP oy oranının ise yükselme göstermesidir. Diğer önemli bir husus ise, DYP oy oranında belli bir istikrar görülmemesine karşılık, SHP oy oranlarının da düşme eğiliminde olmasıdır... Doç. Dr. Sedat Murat