Hüseyin Hoca Köyü : Bir Köy Monografisi Rize-Kalkandere

Âferîn erbâb-ı aşkın kuvve-i bâzûsuna Aşka istidadın olsun dilrübâdan çok ne var Anadolu köy monografileri içinde şimdiden müstesna yerini almış olan bu çalışmanın birinci el kaynaklarını, tabir yerinde ise inşa(at) malzemesini İshak bey, uzun süren titiz ve yorucu bir çaba ile dereden-tepeden toplayıp derledi; arşiv belgeleri, vakıf kayıtları, nüfus defterleri, sözlü derlemeler, mezar taşları, okul kayıt defterleri, kitabeler, ikinci el çalışmalar... Bu sayede köyün tarihi, aileleri, akrabalık ilişkileri, göçler, tarihî binalar, müesseseler (cami, medrese, okul, çeşme), köyün öndegelen kişileri (hocalar, öğretmenler, muhtarlar...), folklor ve dil malzemesi... ortaya çıkmış oldu. Ne diyelim; darısı yeni çalışmaların başına... Sağ ol İshak Hoca, köyünü mamur etmekle kalmadın köy tarihçiliğini de, sahipsiz Anadolu sevdalılarını şad u handan ettin.(İsmail KARA) Kültürü önemseyen toplumlarda çok önemsiz gibi görülen konularda bile araştırmalar yapılıp kitaplar yazılır. Bu arada görmüş geçirmiş kişiler, hatıralarını yazıp geçmişteki olayları gelecek nesillere aktarırken, bu hadiselerden ibret ve tecrübe edinilmesine imkân sağlanır. Bizim toplumumuzda ise bu tür hatıratlar pek nadir görülür. Bunun için geçmişteki güzel hatıralar zamanla unutulur veya kulaktan kulağa aktarılırken bir kısmı unutulduğu ve bazı yanlışlar da ilave edilerek aktarıldığı için, hadise bir iki nesil sonraya, olduğundan çok farklı bir şekilde ulaşır. Bunun için en doğru yol, olayları ilk elden veya en yaşlılardan öğrenerek yazıya aktarmaktır. Biz bu risalede, Rize iline bağlı Kalkandere ilçesinin köylerinden biri olan, benim köyüm Hüseyinhoca köyünü, bu köyle ilgili arşiv belgelerine, tarihî kayıtlara ve sözlü tarih çalışmalarına dayanarak tarihini, coğrafyasını, sosyal yapısını, kültür yapılarını, köyde mevcut akrabaları, mahalli dil ve yer adlarını, köyün hafızasını, köye adını veren, yaşadığı dönemde Rizenin meşhur ulemasından Müderris Hüseyin Efendinin hayat hikayesini, mümkün mertebe geniş olarak vermeye gayret ettik.