Gerçek Cilt 1

Zola,19. yüzyılın ikinci yarısında, doğal-fiziksel ve toplumsal dünyanın yanı sıra, insanın da ‘bilimsel’ yoldan eksiksiz açıklanabileceğine duyulan inancın bir uygulaması olan ‘natüralist’ (gerçekçi) akımın önderlerindendir. Pozitivizmin ürünü sayılabilecek bu akım, edebiyatı ‘bilime’ yaklaştırmış; özneyi amansız bir determinizm içinde eritmiştir. İnsan (özne), soyaçekimin; sosyal şartların ve içinde yaşadığı dönemin bileşiminde edilgen bir varlıktır. Bireyin toplum içinde ona uyumlu yer edinmesi, ancak ‘eğitimle’ mümkündür. ‘Bilimsel’ akla dayalı eğitimin karşı kutbunda meşruiyetini inançtan alan din kurumu ve onun çeşitli temsilcileri yer alır.

Gerçek: Bir aydınlanma çağrısı.