Eleştirel Aydınlanma ve Sanat

"Eleştiri-özeleştiri kavram çifti. bütün tarihsel-toplumsal-kül­türel ve politik alanı kapsayan devinimlerin. açılımların ve üret­kenliğin kaynağını imler. Böyle geniş bir alanı kapsamasına kar­şın. bu kavram. çifti. çoğunlukla ‘politik' olan ile sınırlandırılır. Politik olan. bir başına özerk bir öğeymiş gibi. insanın. insanlığın yaşam boyu üretiminin toplamı olan. tarihsel-toplumsal ve kül­türel öğelerden soyutlanır. Bu soyutlamacı tavır. zaten özeleştiri anlayışını benimsemeyen politik olanın eleştirisini tümüyle etki­sizleştirmese de etkisini azaltır. Bu bakımdan. eleştirinin etkinli­ğini güvence altına almak için. eleştirilen konunun belirlenmesi gerekir. Bu nedenle. eleştiri konusu yapılan ‘insan'. ‘toplum'. ‘kül­tür'. ‘sanat' ve ‘politika' kavramlarını çözümlemek kaçınılmazdır." Onur Bilge Kula. Aydınlanma felsefesi ışığında eleştiri kavramını ele aldığı bu çalışmasında. eleştiri-özeleştiri kavram çiftinin gerekliliğini Batılı düşünürlerle birlikte yorumlarken. sanat ve edebiyatta eleştirinin. ilerlemenin vazgeçilmez öğelerinden olduğunu yapıtlardan örnekler vererek çözümlüyor.