Dolmabahçe'den Nişantaşı'na Sultanların ve Paşaların Semtinin Tarihi

Burak Çetintaş tarafından yaklaşık altı yıl süren bir çalışmanın sonunda hazırlanan ve Antik A.Ş. Kültür Yayınları arasında çıkan kitap birkaç bölümden meydana geliyor. Prof. İlber Ortaylı'nın takdim yazısı ile başlayan kitabın ilk bölümü bir zamanlar Dolmabahçe Sarayı'nın yerinde yükselen eski Beşiktaş Sarayı'nın yapılmasıyla önem kazanan bölgenin hikayesi ile başlıyor. Bu bölümde civardaki köşkler, bahçeler, mesire yerleri ve ilk mahallelerin kuruluş öyküleri ayrıntılarıyla anlatılıyor. Bu bölümde yer alan ve Dolmabahçe vadisinden Ihlamur Kasrı'na kadar uzanan arazinin sahibi olan Hacı Hüseyin Ağa'nın oğlu Sipahiler Ağası Mehmed Emin Ağa'nın 1738 tarihli vakfiyesi de ilk defa yayınlanan belgeler arasında.

İlerleyen sayfalarda Dolmabahçe Sarayı ile şekillenmeye başlayan Maçka, Nişantaşı ve Teşvikiye'deki kamusal değişiklikler belgeler yardımıyla anlatılıyor ve özellikle Nişantaşı'na ismini veren Nişantaşılılardan bahsediliyor. Kitapta, semtlerin önce Padişah emri, daha sonra da belediye eliyle nasıl şekillendiği vurgulanıyor. Bölgedeki mahallelerin yapısı ve burada yaşayanların sarayla olan bağlantıları okuyucuya anlatılıyor.

Kitabın diğer iki bölümünde ilki bölgedeki camiler, çeşmeler, okullar, kışlalarla ilgili. Bu bölümde de diğer bölümlerde olduğu gibi bol sayıda görsel eşliğinde tarihi yapıların hikâyeleri ayrıntılarıyla anlatılıyor.

Beşinci ve son bölümde ise bugün yerleri apartmanların aldığı geniş bahçeli ahşap konakların ve bu konaklarda yaşamış olan ailelerin öykülerine yer veriliyor. Burada konakları olan Sadrazam Cevat Paşa'dan, Halil Rıfat Paşa'dan, Veliaht Yusuf İzettin Efendi'den ve Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemine damgasını vurmuş olan padişaha yakın pek çok tanınmış isimden kitapta bahsediliyor.

Bölüm aralarında ise Teşvikiye ve Nişantaşı'nın eski günlerini tatlı bir üslupla anlatan Sermet Muhtar Alus, Osman Cemal Kaygılı, Cavit Baysun gibi bazı yazarların 1930'ların gazetelerinde yayınlanmış makalelerinden alıntılar yapılıyor. Anekdotlar ve betimlemeler yardımıyla bölgenin okuyucunun gözünde daha iyi canlanması sağlanıyor.

Eski eserlerin ve sanat yapıtlarının yarınlara en iyi şekilde aktarılmasını amaçlayan ve bunun için çaba gösteren Antik A.Ş, İstanbul'un geçmişine oranla hayli genç sayılabilecek Maçka, Nişantaşı ve Teşvikiye semtlerinin tarihi ile ilgili hazırlanmış olan bu en kapsamlı çalışmayı Türk kültürüne ve İstanbul kitaplığına kazandırmış olmaktan büyük kıvanç duymaktadır.