Doksan Üç

Romantizm akımının en önemli temsilcilerinden Victor Hugo'nun son romanı olan Doksan Üç, Fransız İhtilali'ni izleyen yılların birer yansımasıdır. Romanda, dönemin siyasi ve sosyal çerçevesi, karakterlerin çatışmaları, toplumun içinde bulunduğu iç karışıklıkların yarattığı kaos ve acımasızlıklar ustaca ele alınmıştır. 1793'te Fransa'da gerçekleşen siyasi bölünme, bu bölünme içinde ayrı kutuplarda yer alan kralcılar ile cumhuriyetçilerin Saudraie Ormanı'ndaki savaşı ve sağlam bir tarihî arka plana dayanan iç içe geçmiş çok esaslı birkaç hikâye romanın temelini oluşturur. Beni şerefli yapan bu kan, sizi alçak yaptı. İnsan ırkının kendine has özellikleri böyledir işte! Bana bunun sizin hatanız olmadığını söyleyeceksiniz. Benim de değil. Doğruya doğru! Soluduğumuz havaya bağlı bütün her şey. Böyle zamanlarda hiç kimse yaptıklarından sorumlu değildir. İhtilal, tüm insanlık için günah keçisidir çünkü sizin büyük suçlularınız en yüce masumlardır.