Bir Türk Diplomatının Evrak-ı Siyasiyyesi

Tanzimat, Osmanlı Devleti'nde önemli dönüşümlerin başlangıç noktasıdır. Bu dönemde devletin süregelen eski düzen ve klasik uygulamalarının yerine sistemi yeniden yapılandırmayı hedefleyen bir anlayış tezahür etmiş ve bu anlayışın gerekleri inşa edilmeye çalışılmıştır. Bu dönemin tezahürünü en iyi gözlemleyebileceğimiz kişilerden biri de Mustafa Reşid Paşa'dır. Yaşanan dönüşümleri okuyabileceğimiz en yakın tanığın kendi evrakını kaleme alan Safiye Sultanzade Mehmed Salahaddin, Mustafa Reşid Paşa'nın 12 siyasi evrakını tertip ederek neşretmiştir. Satır araları, paşanın gündemindeki konulara bakış açısını yansıtan bilgileri ihtiva etmekte, dönemsel tutumları, kendi gelgitleri ve muhatabın zihniyetine dair ipuçları ile üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin yeniden düşünülmesi gereken özel bir dönemi gün yüzüne çıkarmaktadır.