1844 ve 1872 Kayıtlarında Persenk ( Kapıkaya )

ÖNSÖZ



Milli Kültürün en önemli beslenme kaynağı. yerel kültür unsurlarıdır. Toplumu meydana getiren insanlardan başlayarak ailelerin ve grupların duygu. düşünce ve yaşama şekilleri Milli Kültürün omurgasını meydana getirir.

İnsanın yeryüzündeki macerası müddetince süregelen. özellikle 20 ve 21. yüzyılda daha belirgin bir şekilde ortaya çıkan. 'kültür emperyalizmi'nin kıskacında eriyen. yok olan ve tanınmaz hale gelen milletlerde ortaya çıkan en belirgin özellik. yerel kültür unsurların aşağılanması. hor görülmesi ve unutulmasıdır.

Bunun yanında. çok şanlı bir tarihe ve çok zengin bir kültüre sahip olduğunu söylediği halde. her ikisinden de bihaber olmak ve bu önemli gücün (katalizör) farkında olmamak da bir o kadar tehlikelidir. Ayrıca. günümüzde 'geçmişinden kaçarcasına' bir anlayış giderek hâkim olmakta ve bir inkârcılık hastalığı edebiyatımızı. tiyatromuzu. sinemamızı ve sanatın diğer dallarını etkilemektedir.

Her zaman ifade edildiği gibi; okumayan. yazmayan ve merak etmeyen bir kalabalığın zamanı. hayatı. eşyayı ve mekânı algılama şekillerini değerlendirdiğimizde. ülkemizde bu alanda çok ciddi çalışmalar yapıldığını söylemek mümkün değildir.

Oysaki ev dekorasyonundaki malzemelerini. otomobilini. bilgisayarını. yemesini. içmesini. eğlence kültürünü ve benzeri yeniliklerini almaya devam ettiğimiz 'batı medeniyeti'ne hem düşmanlık besliyor hem de batı tarzı muhafazakârlığı görmezlikten geliyoruz. İşte bu ikilem. Türk Milletini zamanın gerisinde bıraktığı gibi. geçmişi ile günümüz arasında köprü kurmasını da engellemektedir.

Bu olumsuzluğu gidermek. genç araştırmacılara kaynak temin etmek. toplumda sağlıklı tarih bilincini geliştirmek ve Persenk köyünde doğmuş. büyümüş ve hayata burada veda etmiş büyüklerimizin hatıralarını yâd etmek amacıyla hazırladığım 'Şu Bizim Persenk Persek Kapıkaya' isimli çalışmam 2006 yılında yayınlanmıştı.

Bu çalışmada; 1872 Tarihli Bina ve Arazi Kayıt Defteri incelenerek. Persenk köyü ile ilgili olan bölümlerin analizi ile köyün sosyal. kültürel ve ekonomik hayatı yanında. çeşitli hatıralara da yer verilmiştir.

Dulkadirli oğlu Türkmenlerine mensup çeşitli boylardan gelerek kurdukları Persenk köyü ile ilgili en önemli belgelerden bir tanesi de. Eylül 2006 ayında Kayseri Vezir Hanı'nda ortaya çıkarılan arşiv belgeleri içerisinde yer alan.1844 Tarihli Nüfus Sayım Defteridir.

Bu defterin incelenmesi ile karşılaştığımız bilgiler. Persenk köyünün karanlıkta kalan önemli bir bölümünü daha aydınlatmış ve 163 yıllık tarihi bir derinliğe ulaşılmıştır.

Çevresinde kaya oyma evler. kaya oyma mezarlar. yeraltı şehirleri. ticaret yolları. manastır. anıt mezar ve tümülüslerin bulunduğu bir 'açık hava müzesi' niteliğindeki Persenk köyünün. bir gün mutlaka dünya turizm merkezi olacağına inanıyorum.

Bu hayalin gerçekleşmesi için yapılması gereken en önemli işlerden bir tanesi. Persenklilerin bu düşünceye inanması. ikincisi çevredeki tarihi eserleri tahrip etmemeleri. tahrip etmeye çalışanlarla işbirliği yapmamaları ve bu eserleri koruyarak gelecek nesillere aktarma bilincinin gelişmesi ve üçüncü husus da. Persenk köyü ile ilgili yazılı ve görsel alandaki çalışmaların geliştirilmesidir.

Bunun için de; geçmişini tanıyan. zamanı iyi idrak eden ve geleceğe umutla bakabilen sağlıklı bir toplum yapısını hayata aktarmak gerekmektedir. Arzulanan insani değerlere ve kültürel gelişmişliğe ulaşabilmek amacıyla hazırlamış olduğum bu çalışmada.1844 Tarihli Nüfus Sayım Defteri ile 1872 tarihli Bina ve Arazi Kayıt Defterindeki bilgilerin. bir değerlendirmesi yapılmıştır.

1844 Tarihli Nüfus Sayım Defteri'nin günümüz Türkçesine çevrilmesinde heyecanını. emeğini ve sonsuz bilgilerini esirgemeyen Sayın Hüseyin CÖMERT'e teşekkür ediyorum.

Bu eser. Persenk köyü ile ilgili olarak yaptığım ikinci çalışmamdır. Kayseri'nin çevresindeki köylerin hiçbiri