18. Yüzyıl Türkiyesinde Örf ve Adetler : XVIII. Yüzyıl Türkiyesinde Örf & Adetler

Kutsal kitap olarak Kur'ân-ı Kerîm'i tanıyanların zihnine ve hâfızasına nakşedilmiş olan bu prensipler. onları. yeryüzündeki insanların en insaniyetlisi. en hayırseveri hâline getirmiştir. Bütün bu faziletlere rağmen ecnebîlerin "barbar" demesi. "yırtıcı" bulması; savaşmalarına göre hüküm verilmesinden ileri gelir. Gerçekten Müslümanlar canlarını esirgemeden savaşırlar; düşmanları. aynı zamanda dinlerinin de düşmanıdır. Bu şecaat. Türkler'e sadece dinlerinden değil; aynı zamanda millî karakterlerinden gelir. Ama bir milletin gerçek karakteri savaş alanının silâh gürültüleri arasında tayin edilemez. Türkler'i gerçekten tanımak isteyenler; onların faziletlerini değerlendirmeli. törelerinde. karakterlerinde ve fiillerindeki tesirlerini muhakeme etmeli; onları barış zamanındaki örf ve âdetleri içinde incelemelidir. Filhakika Türkler; savaşta ne kadar sert ne kadar mağrur ve yırtıcıysalar. barışta da o kadar sakindirler. En büyük kahramanlıkları gösteren. gözlerini kırpmadan ateşe atılan bu insanlar. günlük hayatlarına döndükleri zaman gerçek karakterlerini alırlar. O zaman onların beşerî duygularla dolu. hayırsever kimseler olduğu anlaşılır. Bu duygu bütün Türkler'e şâmildir; hepsinin de ruhuna öylesine derin bir şekilde işlemiştir ki savaşta birer cesaret âbidesi olan bu kimseler; barışta fakir babası. düşkünün dostu olur; içlerinde en kötüsü. en hasîsi bile yine de bir vazife olarak iyilik etmekten çekinmez.