Kılgısal Usun Eleştirisi

Kılgısal Usun Eleştirisi 1788'de çıktı. Kant bu ikinci eleştiride kuramsal Usa tanımadığı gerçeği kılgısal Usa tanır: Bilgiyi inanca yer açabilme uğruna yok etmiştir. İstencin kavramı Özgürlüktür, bütününde doğallığın, içgüdüsel, dürtüsel, itkisel olanın üzerinde olabilmektir. Ama özgürlüğün ussal olması ölçüsünde, aşkınsal felsefenin irrasyonalizmi özgürlüğü ancak özenç olarak kabul edebilir. Kant'ın kuşkucu eğilimi en sonunda kılgısal alanda da ağır basar, Gökteki moral yasayı kendine ayırdıktan sonra, genel olarak insanın ussal ve böylece kendinde-düzgün olduğunu kabul edemez. Yamukların yüreklerine su serper: ?İnsanın yamuk tahtasından düzgün hiçbirşey yapılamaz." Bu törel konum kantın kuşkucu bilgi görüşünün sonucudur. Bilgisiz bir ahlak, bilgisiz bir törellik, bilgisiz bir inanç için ?düzgün," eş deyişle evrensel, nesnel, ussal normlar yoktur. Öznellik burada her türlü özence izin verir. Bilginin yokluğunda, ve bilgisiz inançlara dayalı olarak, moral ve törel normlar gereksindikleri ussal aklamadan yoksun kalırlar. Ya da, gene de bir aklamadan söz edeceksek, bu ?hayranlık ve huşu" tarafından sağlanır: ?Üzerlerine ne denli sık ve ne denli uzun uzadıya düşünürsek düşünelim, anlığı her zaman yeni ve her zaman artan bir hayranlık ve huşu ile dolduran iki şey vardır: Üstümdeki yıldızlı gökler ve içimdeki ahlaksal yasa. İkisini de sanki karanlıklara bürülü imiş ya da ufkumun ötesinde aşkın bir alanda imiş gibi araştırmam ya da yalnızca tahmin etmem gerekmez; onları önümde görürüm ve dolaysızca varoluşumun bilinci ile bağlarım. Birincisi dışsal duyu dünyasında doldurduğum yerden başlar ve onunla bağıntımı dünyalar üzerine dünyalar ile, dizgeler üzerine dizgeler ile ölçüsüz bir büyüklüğe, ve dahası bunların dönemsel deviminin, bunun başlangıcının ve sürmesinin sınırsız zamanlarına genişletir. İkincisi görülemez ?kendim'den, kişiliğimden başlar ve beni gerçek bir sonsuzluğu olan bir dünyada sergiler ki, ancak anlak için sezilebilirdir ve onunla (ama bu yolla ayrıca aynı zamanda tüm o görülebilir dünyalar ile) oradaki gibi salt olumsal değil, ama evrensel ve zorunlu bir bağıntı içinde olduğumu anlarım." KILGISAL USUN ELEŞTİRİSİ / İÇİNDEKİLER ? Kritik der praktischen Vernunft / Inhaltsverzeichnis İÇİNDEKİLER Önsöz 9 Giriş: BİR KILGISAL USUN ELEŞTİRİSİ İDEASI ÜZERİNE 23 BİRİNCİ BÖLÜM ARI KILGISAL USUN ÖĞELER ÖĞRETİSİ BİRİNCİ KİTAP ARI KILGISAL USUN ANALİTİĞİ BİRİNCİ ANAKESİM ARI KILGISAL USUN İLKELERİ ÜZERİNE 29 I. ARI KILGISAL USUN İLKELERİNİN TÜMDENGELİMİ ÜZERİNE 58 II. ARI USUN KILGISAL KULLANIMDA ONA KENDİ BAŞINA KURGUL KULLANIMDA OLANAKLI OLMAYAN BİR GENİŞLEME İÇİN YETKİSİ ÜZERİNE 68 İKİNCİ ANAKESİM ARI KILGISAL USUN BİR NESNESİNİN KAVRAMI ÜZERİNE 77 ARI KILGISAL YARGI YETİSİNDE TİPİK OLANÜZERİNE 89 ÜÇÜNCÜ ANAKESİM ARI KILGISAL USUN GÜDÜLERİ ÜZERİNE 94 ARI KILGISAL USUN ANALİTİĞİNİN ELEŞTİREL DURULAŞTIRILMASI 115 İKİNCİ KİTAP ARI KILGISAL USUN DİYALEKTİĞİ BİRİNCİ ANAKESİM GENEL OLARAK ARI KILGISAL USUN BİR DİYALEKTİĞİ ÜZERİNE 137 İKİNCİ ANAKESİM EN YÜKSEK İYİ KAVRAMININ BELİRLENİMİNDE ARI USUN DİYALEKTİĞİ ÜZERİNE 141 I. KILGISAL USUN ANTİNOMİSİ 144 II. KILGISAL USUN ANTİNOMİSİNİN ELEŞTİREL ÇÖZÜMÜ 145 III. ARI KILGISAL USUN KURGUL US İLE BİLEŞİMİ İÇİNDE BİRİNCİLLİĞİ ÜZERİNE 152 IV. ARI KILGISAL USUN BİR KONUTLAMASI OLARAK RUHUN ÖLÜMSÜZLÜĞÜ 154 V. ARI KILGISAL USUN BİR KONUTLAMASI OLARAK TANRININ VAROLUŞU 157 VI. GENEL OLARAK ARI KILGISAL USUN KONUTLAMALARI ÜZERİNE 166 VII. ARI USUN KILGISAL AÇIDAN BİR GENİŞLEMESİNİ BÖYLELİKE AYNI ZAMANDA KURGUL OLARAK BİLGİSİNİN BİR GENİŞLEMESİ OLMAKSIZIN DÜŞÜNMEK NASIL OLANAKLIDIR? 168 VIII. ARI USUN BİR GEREKSİNİMİNDEN DOĞAN İNANIŞ ÜZERİNE 178 IX. İNSANIN BİLGİ YETİLERİNİN ONUN KILGISAL BELİRLENİMİNE BİLGECE AYARLANMIŞ ORANI ÜZERİNE 183 İKİNCİ BÖLÜM ARI KILGISAL USUN YÖNTEM ÖĞRETİSİ 189 VARGI 202 SÖZLÜKLER Almanca-Türkçe: 205 Türkçe-Almanca: 209 Dizin: 213