Payitahtta Nutuklarım

"Aslen bir Arap olan ve Dördüncü Ordu bünyesinde görev yapan es-Seyyid Muhammed Habîb el-Ubeydî, Birinci Kanal Harekâtı sonrasında Dördüncü Ordu ve Cemal Paşa hakkında eleştiriler artınca hem eleştirilere cevap vermek hem de İkinci Kanal Harekâtı öncesi kamuoyunun desteğini kazanmak amacıyla Cemal Paşa tarafından 1915 Ekim başlarında İstanbul'a gönderilmişti. Buradaki İttihat ve Terakki toplantılarında dört konuşma yapan müellif, Beyrut'a döndüğünde bir konuşma daha yaptı. Muhammed Habîb el-Ubeydî, bu konuşmaların metinlerini 1916 yılında, Payitahtta Nutuklarım başlığı altında Beyrut'ta kendisine ait olan İlmiye Matbaası'nda neşretti. Payitahtta Nutuklarım, yakın tarihimiz açısından en az Cemal Paşa'nın Hâtıralar'ı kadar büyük önem arz etmektedir. Konuşmaların Birinci Dünya Savaşı'nın bütün hararetiyle devam ettiği tarihlerde gündeme ilişkin hassas meseleler hakkında olması, Harbiye-Bahriye nezâretleri gibi son derece kritik karar verme mercilerinde gerçekleştirilmesi ve Cemal Paşa'nın duygu ve düşüncelerinin konuşmalara bire bir yansıtılmış olması eserin önemini kavramak için yeterli olacaktır." Doç. Dr. Nevzat Artuç