Osmanlı İmparatorluğu'nda Ayanlık

Çalışmamızda temel kaynağımız yurdun muhtelif yerlerinde bulunan kadı sicilleri ve arşiv vesikalarıdır. Normalin çok üstünde vesika olması, âyânlığın gelişip, kuvvetlenmesi, işlemesi ve sonradan bu örgütde olan değişiklikleri inceleyip, ortaya çıkarmamızı geciktirdi. Yalnız Başvekâlet Arşivi vesikalarından Cevdet, Hatt-ı hümâyûn, Ali Emiri tasnifleri, Mühimme, Ahkâm, Kalebend defterlerinin incelenmesinin ne kadar çok vakit alacağını sayın tarih tedkikçileri çok iyi bileceklerdir. Bunların dışında Topkapı Sarayı Arşivi, Ankara Etnografya Müzesi, Afyon, Bursa, Sivas, Kütahya müzelerindeki kadı sicillerini tedkik etmek uzun süreli ve titiz bir çalışmayı icap ettirdiğinden, Osmanlılarda âyânlığın kuvvetlenişi ve işleyişine çok zaman ayırdım ve âyânlık konusunu bir bütün halinde ortaya koymaya çalıştım.