Atomculuk Eleştirileri : Klasik İslam Düşüncesinde

İslâm düşünce tarihi boyunca evrene farklı perspektiflerden bakış yapan birçok evren modeli tasarlandı. Bunların içinde ilk önce geliştireni ve en çok tanınanı Müslüman kelâm bilginleri tarafından savunulan atomcu evren modelidir. Ancak bu model başlangıçtan itibaren hem kelâmın kendi içinden hem de felsefe kanadından çeşitli eleştirilere mâruz kaldı. Bu eleştirilerden bazıları atomculuğun kelâmda kendini geliştirip daha tutarlı hale gelmesine katkı sağlarken, bazıları da modelin müteahhirûn dönemde etkinliğini yitirmesine zemin hazırladı. Klasik İslâm düşüncesinde kelâm atomculuğuna yöneltilen eleştirileri Nazzâm (ö. 231/845), Kindî (ö. 252/866), İbn Sînâ (ö. 428/1037), İbn Hazm (ö. 456/1064) ve İbn Meymûn (ö. 601/1204) örnekleri üzerinden ele alan bu çalışmada, İbn Metteveyh (ö. 468/1075), Cüveynî (ö. 478/1085) ve Gazzâlî (ö. 505/1111) gibi kelâmcıların atomculuğa dair görüşlerine de yer verilmiştir.